Dabaco tiên phong sử dụng phụ phẩm trong chăn nuôi lợn để nuôi cá trong mô hình nông nghiệp tuần hoàn
Trong bối cảnh nông nghiệp Việt Nam đang phải đối diện với nhiều thách thức như giá thức ăn chăn nuôi tăng cao, ô nhiễm môi trường từ chất thải nông nghiệp và yêu cầu ngày càng khắt khe về phát triển bền vững, Tập đoàn Dabaco đã trở thành một trong những doanh nghiệp tiên phong áp dụng mô hình chăn nuôi tuần hoàn. Điểm nhấn đáng chú ý của mô hình này là việc tận dụng phụ phẩm trong chăn nuôi lợn để nuôi cá, vừa giảm chi phí, vừa tạo giá trị gia tăng từ nguồn tài nguyên tưởng chừng bỏ đi.
Theo số liệu, chi phí thức ăn thường chiếm tới 70% tổng chi phí nuôi cá. Trong khi đó, mỗi năm ngành chăn nuôi thải ra một lượng lớn phụ phẩm và chất thải, nếu không được xử lý đúng cách sẽ gây ô nhiễm nghiêm trọng cho môi trường. Dabaco đã tìm ra cách giải quyết cả hai vấn đề này bằng việc đưa phụ phẩm quay trở lại chu trình sản xuất. Đối với chăn nuôi lợn nái phụ phẩm bao gồm nhau thai lơn đẻ, lợn nái chết theo tỷ lệ quy trình cho phép: Mỗi ổ nhau thai lợn đẻ có trọng lượng bình quân 6.5 kg, 1 năm 1 lợn nái đẻ 2,35 lứa vậy là lượng nhau thai của 1 lợn nái là 2,35*6,5 kg =15,27 kg; thông thường lợn nái chết 1 năm 1,3% và trọng lượng 1 con nái chết bình quân 220 kg. Đối với chăn nuôi lợn thịt tỷ lệ lợn chết giai đoạn sau cai sữa là 1%, tỷ lệ chết trong giai đoan nuôi thịt là 4%, theo thống kê lợn con sau cai sữa trọng lượng 1 con chết bình quân là 7 kg , trọng lượng 1 con lợn thịt chết bình quân 20,7 kg. Từ những dữ liệu kể trên ta có thể tính được lượng phụ phẩm của từng trang trại tùy theo quy mô của trại.
Ví dụ: Số lượng phụ phẩm của công ty DABACO Phú Thọ trong 1 năm:
-Trọng lượng lợn cai sữa chết: 6000 nái x 30 con x 1% x7kg= 12.600kg
- Trọng lượng lợn nái chết 6000 con x 1,3% x 220kg =17.550kg
- Trọng lượng lợn thịt chết: 17000 con x2,28 lứa x 4% x 20,7 kg= 32.093kg
- Trọng lượng nhau thai : 6000 nái x 2,35 lứa x 6,5 kg = 91.650kg
* Tổng lượng phụ phẩm : 12.600kg+17.550kg+32.093kg+91.650kg= 153.899kg (421kg/ngày)
Ghi chú : Trọng lượng nhau thai 1 ổ, trọng lượng lợn con chết, trọng lượng lợn nái chết bình quân , trọng lượng lợn thịt chết bình quân 1 con là số liệu đã qua khảo sát .
Cách xử lý phụ phẩm:
- Đối với lợn chết: Lợn chết được thu gom hàng ngày, cho mỗi con vào 1 túi nylon.
- Đối với nhau thai lợn: Được thu gom vào túi nylon.
Tất cả cho lên xe vận chuyển về vị trí nhà tập kết, tại vị trí tập kết được lắp đặt các vạc đun bằng khí biogas.
Lợn chết được cho vào vạc riêng , con to được sả thành mảnh nhỏ đun sôi trong thời gian 1-2 h để đảm bảo chín nhừ vô trùng, túi nylon cũng cho vào lò đốt.
Hình ảnh lợn đã được luộc chín
Nhau thai được cho vào vạc riêng đun sôi trong thời gian 1h để đảm bảo chín nhừ vô trùng.
Hình ảnh nhau thai đã được luộc chín
Phụ phẩm đã được luộc chín để nguội rồi vận chuyển cho cá ăn. Mỗi ao cần làm 1-2 cầu cách bờ 3-4 m để cho cá ăn.
Việc tận dụng phụ phẩm lợn chết cho cá ăn chỉ sử dụng lợn chết theo tỷ lệ chết trong quy trình nuôi. Với lợn chết vì bệnh truyền nhiễm thi cần xử lý theo luật thú y quy định (Chôn lấp tiêu hủy)
Đối tượng cá nuôi bằng phụ phẩm gồm : cá rô phi , cá trê lai , cá lăng. Để nuôi cá có hiệu quả cũng cần áp dụng kỹ thuật nuôi cá nước ngọt một cách khoa học.Trang trại cần bố trí những người có kinh nghiệm nuôi cá, đối với trại có diện tích ao lớn cần tuyển cán bộ trung cấp thủy sản nuôi cá, lượng cá nhiều ngoài nguồn phụ phẩm cần cho cá ăn thêm thức ăn viên nổi ( Mua hoặc tự chế biến ) để tạo ra sản lượng cá lớn. Khi cá được thu hoạch đối với cá rô phi, cá lăng có giá tri cao thì đem bán hoặc cấp cho bếp ăn tập thể, đối với cá trê lai giá trị thấp thì chế biến cho lợn ăn. Hình thức chế biến cá trê lai cho lợn : Cá trê lai đánh bắt cho vào vạc luộc chín, vớt lên cho vào nồi xay chuyên dụng cho cá nhuyễn thành nước rồi bơm vào phi trong chuồng lợn từ đó công nhân múc cho lợn ăn với lượng cá tươi bằng 2-3% lượng thức ăn tinh. Nhờ đó, vòng tuần hoàn sản xuất được khép kín, hầu như không còn chất thải bị bỏ đi.
Việc tận dụng phụ phẩm để nuôi cá mang lại nhiều lợi ích song song:
• Kinh tế: Giảm đáng kể chi phí thức ăn, nâng cao giá trị kinh tế nhờ tận dụng được nhiều tầng sản phẩm.
• Môi trường: Hạn chế ô nhiễm nguồn nước, không khí do chất thải chăn nuôi; giảm áp lực xử lý rác thải trong nông nghiệp.
• Xã hội: Cung cấp nguồn thực phẩm an toàn, ổn định, góp phần đảm bảo an ninh lương thực và thực phẩm. Không chỉ có ý nghĩa với Dabaco, mô hình này còn là gợi ý thiết thực cho các hộ nông dân và doanh nghiệp khác trong việc thay đổi cách tiếp cận, từ sản xuất tuyến tính sang sản xuất tuần hoàn, bền vững.
Sản xuất Nông nghiệp tuần hoàn đang trở thành xu hướng toàn cầu, nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu và áp lực bảo vệ môi trường ngày càng lớn. Các tổ chức quốc tế như FAO cũng khuyến khích mô hình sản xuất khép kín, giảm phát thải, tận dụng tài nguyên tại chỗ. Với Dabaco, việc áp dụng mô hình tận dụng phụ phẩm trong chăn nuôi lợn để nuôi cá không chỉ giúp doanh nghiệp giảm chi phí, tăng sức cạnh tranh mà còn thể hiện trách nhiệm xã hội, hướng đến một nền nông nghiệp hiện đại, thân thiện với môi trường. Mô hình này cho thấy sự đổi mới tư duy: thay vì coi phụ phẩm là gánh nặng, hãy coi đó là nguồn tài nguyên quý giá nếu được xử lý và tái sử dụng hợp lý. Đây cũng chính là chìa khóa để ngành nông nghiệp Việt Nam phát triển bền vững, nâng cao giá trị và thích ứng với những thách thức trong tương lai.
Từ những phụ phẩm tưởng như vô giá trị, Dabaco đã biến chúng thành nguồn thức ăn nuôi cá, tạo nên một vòng tuần hoàn kinh tế – sinh thái hiệu quả. Đây không chỉ là cách làm sáng tạo giúp doanh nghiệp tăng lợi nhuận, giảm ô nhiễm, mà còn là hướng đi tiên phong, góp phần định hình nền nông nghiệp tuần hoàn tại Việt Nam.
Trong tương lai, nếu mô hình này được nhân rộng, ngành chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản Việt Nam hoàn toàn có thể đạt được mục tiêu vừa phát triển kinh tế, vừa bảo vệ môi trường, tiến tới nền nông nghiệp xanh và bền vững.